Personeel in de gevangenissen: meer dan bewakers

 Het penitentiair personeel staat al jarenlang onder grote druk. Hun taken gaan veel verder dan enkel instaan voor de veiligheid binnen de muren van de gevangenis. Zij zijn immers ook een eerste aanspreekpunt voor gedetineerden, luisteren naar hun problemen en proberen in de mate van het mogelijke oplossingen te zoeken. Bovendien spelen zij een essentiële rol in de re-integratie van gedetineerden: ze begeleiden, motiveren en wijzen hen de weg naar een leven buiten de criminaliteit.

Die verantwoordelijkheid is enorm. Elke dag opnieuw dragen deze medewerkers de zware opdracht om orde en veiligheid te bewaren, maar tegelijk ook menselijkheid en kansen te bieden aan wie een straf uitzit. En dat gebeurt in omstandigheden die vaak allesbehalve ideaal zijn.

De realiteit van vandaag is dat veel gevangenissen kampen met structurele overbevolking. Een overvolle instelling maakt het onmogelijk om elke gedetineerde de juiste opvolging en begeleiding te geven. Daarbovenop komt het structurele tekort aan personeel. Het zijn de medewerkers die dagelijks het hoofd moeten bieden aan deze moeilijke situatie.

Alsof dat nog niet genoeg is, worden verloven vaak afgekeurd en moeten personeelsleden regelmatig hun rust inleveren. De balans tussen werk en privé komt daardoor steeds meer onder druk te staan. Het gevolg is een uitgeput korps dat nochtans de ruggengraat vormt van ons gevangeniswezen.

Het is hoog tijd dat er erkenning komt voor de veelzijdigheid van deze job en de zware omstandigheden waarin die moet worden uitgevoerd. Penitentiair personeel verdient respect, steun en concrete maatregelen die hun werk haalbaar maken. Want zonder hen kan geen enkele gevangenis degelijk functioneren.

Boodschap van VSOA

De VSOA blijft duidelijk: onze leden doen dagelijks méér dan van hen verwacht mag worden, vaak in mensonwaardige omstandigheden. Het is vijf over twaalf. Zonder onmiddellijke investeringen in personeel, betere werkomstandigheden en respect voor hun rechten stort het systeem onherroepelijk in. De politiek moet nu handelen, want de toekomst van ons gevangeniswezen en de veiligheid in onze samenleving staan op het spel.